Een beter milieu begint bij staal

Schaarste aan grondstoffen en energie, opwarming van de atmosfeer, verontreiniging van lucht, water en bodem. Ons leefmilieu staat onder druk. Een groot deel van die milieubelasting is toe te schrijven aan het bouwen en gebruiken van gebouwen. Kiezen voor staal is bijdragen aan een lagere milieubelasting. Gebouwen met een staalconstructie bieden perspectief op aanzienlijke milieubesparingen in alle fasen van hun levensduur: vanaf de productie van de bouwdelen tot en met demontage en recycling of hergebruik.

• staal wordt industrieel vervaardigd, onder geconditioneerde omstandigheden. Bouwafval is er niet of nauwelijks. Bijproducten zoals hoogovencement en -gas worden hergebruikt. Voortdurende innovaties in productietechnieken en -methoden zorgen voor blijvende afname van energiegebruik en emissies. Met de toenemende inzet van gebruikt staal (schroot) bij de productie van nieuw staal ontstaat steeds minder behoefte aan de primaire grondstoffen ijzererts en kolen. Op dit moment wordt bijvoorbeeld al meer dan 80% van al het balkstaal gemaakt uit schroot.

Materiaalextensief

• van schroot is opnieuw staal te maken in alle gangbare staalkwaliteiten. Van ‘downcyling’ is geen sprake: het nieuwe staal behoudt zijn eigenschappen en blijft geschikt voor hoogwaardige toepassingen. Ook bij verzinkt staal wordt het zink eerst gescheiden van het staal en daarna gebruikt bij het maken van nieuw zink.

• bouwen met staal is materiaalarm bouwen. Voor elk constructiedeel wordt niet meer materiaal gebruikt dan nodig is voor de functie van dat constructiedeel. Door het gebruik van sterkere staalsoorten is de hoeveelheid materiaal per constructiedeel verder te beperken.

Flexibel, aanpasbaar en goed geconserveerd

• een stalen draagconstructie biedt ruime vrijheid bij het indelen én herindelen van het gebouw. Een skeletvormige structuur vergemakkelijkt het verplaatsen van binnenwanden, het vervangen van gevelelementen en zelfs het naderhand samenvoegen van verdiepingen of het aanbrengen van liften of trappenhuizen.

• een lagere vloerhoogte is de opbrengst van het geheel of gedeeltelijk integreren van stalen liggers in de vloerconstructie. De lagere verdiepinghoogte beperkt het gebouwvolume. Hierdoor hoeft minder te worden gekoeld en verwarmd. De energienota kan omlaag.

• een stalen bouwdeel gaat lang mee. Voor het conserveren van staal zijn diverse, milieusparende systemen beschikbaar, van enkele verfsystemen tot duplexsystemen (zink met verflaag) en aluminiseren. De bescherming wordt aangebracht in de fabriek onder beheersbare omstandigheden. Staal ín gebouwen heeft doorgaans geen conserving nodig.

100% Demontabel, recyclebaar en herbruikbaar

• een stalen gebouw gaat lang mee. Maar als de gebruiksperiode voorbij is, gaat de constructie net zo gemakkelijk weer uit als in elkaar. Na demontage zijn de oorspronkelijke onderdelen na enige bewerking weer geschikt voor hergebruik als bouwdeel bij een nieuw bouwproject.

• de gemakkelijke demontage maakt staal (uiteraard) bij uitstek geschikt voor tijdelijke gebouwen.

Licht, maatvast en handzaam

• een gebouw kan nog langer meegaan door bijvoorbeeld ‘optoppen’. Een of meerdere nieuwe verdiepingen met een lichte staalconstructie beperken de extra belasting van de bestaande constructie en fundering en sparen kostbare versterkingen uit. De nieuwe stalen bouwlagen kunnen het bestaande functionele programma verrijken, de uitstraling verbeteren én de rendabiliteit van het totale gebouw verhogen.

• naast optoppen leent staal zich voor andere vormen van intensief ruimtegebruik. Met karakteristieken als gering eigen gewicht, maatvastheid, kleinschaligheid, sterkte en stijfheid is staal onder meer inzetbaar voor het overbouwen van bestaande infrastructuur, het invoegen van nieuwe functies in een bestaand gebouw of het invoegen van een nieuw gebouw in een bestaande straatwand.

^{Foto: Fenixloods I, Rotterdam (Mei Architects and planners, © Ossip van Duivenbode).}