Nieuws

Prof.dr. Jacqueline Cramer met emiraat

4 november 2025

Afgelopen dinsdag 28 oktober heeft Jacqueline Cramer onder grote publieke belangstelling afscheid genomen van het ambt van hoogleraar Duurzaam Innoveren aan de faculteit Geowetenschappen van de Universiteit Utrecht. De hoogleraar ‘in ruste’ blijft actief als voorzitter van het Bouwakkoord Staal.

In haar afscheidsrede belicht Jacqueline haar ruim 40 jaar omspannende carrière, zowel binnen als buiten de universiteit, aan de hand van zeven ‘kantelpunten’ die steeds een vervolgfase in haar loopbaan markeren.

Het eerste kantelpunt, ‘Passie voor behoud van een leefbare planeet’, voert terug naar de vroege jaren ’70. Aan de Universiteit van Amsterdam studeert Jacqueline biologie, om de samenhang tussen natuur en menselijk handelen te doorgronden. Ook volgt ze een deel van de net gelanceerde opleiding Milieukunde en maakt daar kennis met de achtergronden van het rapport van de Club van Rome ‘Grenzen aan de groei’. Het was ‘de eerste wake-up call van milieubewustwording in Nederland’, memoreert de emeritus-hoogleraar.

Na haar afstuderen in 1976 begint Jacqueline haar loopbaan aan de Universiteit van Amsterdam. Vanaf 1989 is ze tien jaar werkzaam bij TNO waarvan de laatste vier gedetacheerd bij Philips en Akzo Nobel. Daarna start ze ‘Cramer Milieuadvies’. Vanuit dit eigen adviesbureau helpt ze meer dan 300 bedrijven en organisaties bij het integreren van duurzaamheid in beleid en strategie, maatschappelijk verantwoord ondernemen en circulaire economie.

Sinds 1990 heeft Jacqueline haar ‘corporate’ werkzaamheden steeds gecombineerd met academische arbeid, wat heeft geresulteerd in 30 wetenschappelijke boekwerken, 71 wetenschappelijke rapporten, medewerking aan talloze andere academische publicaties, optredens als spreker op (internationale) congressen en het deeltijd-hoogleraarschap aan achtereenvolgens vier universiteiten, waarbij de Universiteit Utrecht de rij sluit.

Kantelpunt 6

Kantelpunt 6, De overstap naar de politiek, levert Jacqueline landelijke bekendheid op. Op verzoek van Wouter Bos treedt ze in februari 2007 aan als minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, een functie die ze tot februari 2010 bekleedt in de twee achtereenvolgende kabinetten Balkenende. Een van de speerpunten van Jacqueline, als ‘vakminister van buiten’: klimaatbeleid. Want inmiddels heeft Nederland en de wereld een nieuwe wake-up call gekregen via ‘An inconvenient truth’ van Al Gore.

Tijdens het ministerschap ervaart Jacqueline hoe belangrijk het is om bij het formuleren van beleid rond grote transitiethema’s zoals klimaat, luchtkwaliteit en grondstoffen, ook direct de uitvoeringspraktijk te betrekken. ‘Want in die praktijk moet het concrete werk gebeuren’. Maar ‘hoe kan ik de grote duurzaamheidstransities waaraan ik als minister heb gewerkt, op regionale schaal concreet in de praktijk helpen brengen?’

Kantelpunt 7

Vanuit die kernvraag beleeft de loopbaan Jacqueline een kantelpunt 7 ‘Belang van netwerksturing’. Ze gaat (onder meer) aan de slag als strategisch adviseur bij het Utrecht Sustainability Institute (USI), als ambassadeur Circulaire Economie van de Economic Board Amsterdam en als ‘transitiemakelaar’ binnen uiteenlopende verduurzamingscoalities van bedrijfsleven en overheden, van de Dutch Circular Textile Valley tot en met het Bouwakkoord Staal. Sinds de ratificatie van het staalketen-brede convenant, in het voorjaar 2022, fungeert Jacqueline Cramer als inspirator, aanjager en voorzitter van het Bouwakkoord Staal. Voor onbepaalde tijd.

• ‘Veerkracht en Verbeelding – De basis voor een duurzame toekomst’ heet de integrale tekst van de afscheidsrede van Jacqueline Cramer en is hier als PDF te downloaden.
• Foto: Fix Media.

Duurzame koplopers bijeen bij Rotocoat Voor de tweede keer dit jaar komen de koplopers van het Bouwakkoord Staal bijeen om de stand van zaken in het ‘project’ te bespreken.

Dip in duuzame investeringen De investeringen in een duurzame bedrijfsvoering lopen terug, blijkt uit de laatste conjunctuurenquête van het CBS.